Markegrenzen

Markegrenzen (docu. samenstelling en regie Museum TV, zie ook www.museumtv.nl )

De werkgroep markegrenzen Hengelo

De Werkgroep markegrenzen Hengelo is een werkgroep van de archeologiegroep van Museum Hengelo. Wij onderzoeken waar de markegrenzen van Hengelo hebben gelegen, en richten ons met name op de markeringen (veldkeien en stenen palen) die daarvan nog aanwezig zijn. Ons doel is deze zichtbaar te maken: dit kan door ze naar boven te brengen, toegankelijk te maken waar mogelijk en van een informatiebordje te voorzien. Ook herplaatsen we markeringen om zo de grens weer zichtbaar te maken.

Markegrenzen in Hengelo

De gemeente Hengelo ontstond in 1811 uit de marken van Beckum, Oele en Woolde. De grenzen van deze nieuwe gemeente werden in 1820 in het “Proces-verbaal der grensbepaling van het grondgebied der gemeente van Hengelo” beschreven als een rondgang langs de grens. Op de rondgang langs de gemeentegrens worden 34 palen en stenen beschreven, genummerd van 1 t/m 34. Het proces-verbaal bevat echter een aanhangsel uit 1821, waarin tussen paal 13 en 14 nog een paal wordt toegevoegd, de Fabelhuttesteen, die in eerste instantie vergeten was. Deze krijgt nummer 13a. Zo was de gemeentegrens na 1820 dus gemarkeerd door 35 palen en stenen. Van deze 35 markeringen zijn er bij ons weten nu nog zeven aanwezig. Daarnaast werden twee markeringen recent weer aangebracht.

Deze drie marken liggen min of meer boven elkaar (op de kaart hierboven naast elkaar, omdat het noorden rechts is), met twee binnengrenzen: tussen Beckum en Oele, en tussen Oele en Woolde, de vette lijnen op de kaart. Naast de 35 palen en stenen zijn ook hier markeringen geweest. Vanaf 1880 is de gemeetne Hengelo stapsgewijs uitgebreid met delen van de toenmalige gemeentes Weerselo en Lonneker. Ook hier zijn grensmarkeringen geweest. Zo werd Klein Driene bepaald door 9 veldkeien.

Documenten

Wij rapporteren onze voortgang in Hengelo Toen en Nu; deze bijdragen zijn ook te vinden op Markegrenzen, daarna kiezen voor Gemeentes en Hengelo. Hier vindt u ook de aankondigingen van ‘grens’tochten die we regelmatig organiseren, zie het menu links, bovenaan. We hopen u bij een van onze volgende tochten te mogen begroeten.